Via Belgica

Vind jouw weg

Een naam die tot de verbeelding spreekt: Via Belgica. De naam is in de twintigste eeuw gegeven aan een 400 kilometer lange oude Romeinse heirbaan, die dwars door Zuid-Limburg liep en de Franse zeekust met het Duitse Rijnland verbond. Maar wie nu de Via Belgica wil beleven, heeft letterlijk zijn verbeelding nodig. De weg zelf is immers niet meer zichtbaar, maar haar betekenis werkt door tot in het heden.

Omvangrijk project

Al ruim dertien jaar wordt op diverse terreinen en door verschillende mensen gewerkt aan het project Via Belgica. Dit heeft bijzondere en waardevolle initiatieven opgeleverd. In alles dat tot nog toe is ontwikkeld, ontbreekt echter enige samenhang en consistentie. Viastory, met Toos Hofstede als projectleider, is gevraagd Via Belgica beter zichtbaar en beleefbaar te maken. Samen met de stakeholders is een duurzame communicatiestrategie ontwikkeld. Een strategie die niet alleen de verschillende plannen en initiatieven met elkaar verbindt, maar ook de mensen die er dagelijks mee moeten werken. We willen Via Belgica van de overheid naar de ‘man op straat’ brengen.

Een stukje geschiedenis

De Via Belgica liep van Boulogne-sur-Mer via onder andere Arras, Bavay, Tongeren, Heerlen en Maastricht naar Jülich en Keulen. Binnen de huidige landsgrenzen kwam de Via Belgica in Nederlands-Limburg bij Maastricht de grens over om haar weg te vervolgen langs Meerssen, Valkenburg en Voerendaal. Om daarna via Heerlen en Landgraaf bij Rimburg de grens met Duitsland over te steken.

De weg was een belangrijk onderdeel van een groot en complex netwerk van (water)wegen, dat zich uitstrekte tot de verste uithoeken van het Romeinse imperium. De Romeinen stortten in Zuid-Limburg het fundament voor hoe we nu leven. Ze bouwden wegen, gebouwen, dorpen en steden. Brachten wijn en olie. Kippen, druiven en kersen. Een nieuwe religie, militairen én ambtenaren. Ze leerden ons met munten te betalen en op grote schaal granen te telen. Ze startten de urbanisatie en de agro-industrie en introduceerden geschreven taal, slimme technieken en de rechtspraak. Hun invloed is tot op de dag van vandaag tastbaar.

En nu?

We besluiten al vroeg in het proces dat we Via Belgica niet langer letterlijk willen beschouwen als de oude Romeinse heirbaan. Via Belgica gaat meer over de zoektocht naar de plek waar de weg 2000 jaar geleden gelegen heeft, ze vertelt ons het verhaal van het Romeinse verleden van Zuid-Limburg. We beschouwen Via Belgica voortaan als vertrekpunt om het gebied opnieuw te ontdekken. Hiervoor geven we de gebruiker zelf de touwtjes in handen, door hem of haar zelf de beleving te laten creëren en ontdekken. In het beleefbaar maken van Via Belgica staat daarom ‘Vind jouw weg’ centraal.

Verbindend beeldmerk

We ontwikkelen samen met een lokale vormgever een passende beeldtaal. De stijl en tone-of-voice van Via Belgica dienen herkenbaar en aansprekend te zijn voor een breed publiek. En daarvoor hoeft wat ons betreft niet noodzakelijk ‘weer iets nieuws’ ontwikkeld te worden. Het is namelijk onze ambitie om Via Belgica als internationaal merk te ontwikkelen. Als verbinder van gemeenten én landen. Het beeldmerk VIA dat in Duitsland eerder is ontwikkeld, biedt volop kansen. Het is niet alleen tijdloos maar communiceert ook goed. Dit beeldmerk dient als basis en maakt zo, in vorm, de eerste verbinding met buurland Duitsland. We verrijken het beeldmerk met een eigen letter, vormtaal, illustratie, iconografie en kleurpallet.

Niet alleen de provincie en gemeenten slaan de handen ineen. Het project wordt ontwikkeld in samenwerking met de Vrienden van Via Belgica. Dit relatief jonge netwerk van ondernemers, culturele spelers en vrijwilligers kent inmiddels ruim vierhonderd deelnemers. Gezamenlijk wordt een inspirerend aanbod ontwikkeld aan producten, routes en activiteiten. Zo zijn er chefkoks die Romeinse gerechten bereiden, leggen diverse ondernemers Romeinse (kruiden)tuinen aan, worden er vrijwilligers van IVN opgeleid tot Via Belgica gids, laat een lokale touroperator zijn medewerkers omscholen tot Via Belgica chauffeur en slaan diverse betrokkenen de handen ineen om een arrangement te ontwikkelen (inclusief overnachting en bagage transfer).

Vind jouw weg

Van Keulen tot Boulogne sur-mer. Van Rimburg tot Maastricht. Via Belgica heeft het in zich ons letterlijk en figuurlijk de weg te wijzen en te doen ontdekken. We benaderen het project daarbij vanuit het landschap. Precies zoals de Romeinen dat destijds ook deden. En wat blijkt uit recent onderzoek? Het landschap is de voornaamste reden van toeristen om Zuid-Limburg te bezoeken. Wat leert het landschap ons, welke verhalen herbergt zij?

Website en app

Via Belgica krijgt een volledig vernieuwde website en een unieke navigatie-app. Via www.viabelgica.nl kan de bezoeker zelf zijn route uitstippelen door Romeins Zuid-Limburg op thema’s die hem aanspreken. Het landschap wordt er beschouwd als een openluchtmuseum en de bezoeker kan via nummers op inspirerende wijze verhalen tot zich nemen (via audio, video en tekst) van bijzondere locaties en vindplaatsen. Deze nummers worden vermeld op routepalen (die aansluiten op het nog te ontwikkelen knopenlopensysteem) of locatiebordjes. De app biedt aanvullend hierop een unieke navigatietool en ontsluit de verhalen die middels Augmented Reality tot leven worden gebracht.

Routes

In nauwe samenwerking met betrokken gemeenten, vrijwilligers, het Routepunt, IVN en IKL zijn een tiental Via Belgica routes ontwikkeld, geoptimaliseerd en in kaart gebracht. Niet alleen de volledige Via Belgica-route, van Rimburg tot Maastricht, kan te voet of op de fiets worden beleefd, ook diverse kortere ommetjes leiden de bezoeker langs aansprekende locaties.

Langs de route zijn inmiddels een vijftal Via Belgica meubels geplaatst. De meubels geven extra informatie over de plek en bieden een rustmoment voor de bezoeker zodat er volop genoten kan worden van de omgeving. De bankjes zijn inmiddels al geplaatst in: Meerssen (Romeinse villa), Houthem (park Chateau St. Gerlach), Valkenburg (Romeinse wachttoren), Voerendaal (Romeinse villa), Heerlen (Romeins kwartier). Maastricht en Landgraaf volgen spoedig.

Romeins Zuid-Limburg gids

In een 188 pagina’s dikke gids zijn recepten, wandelroutes, essays en verhalen over Romeins Zuid-Limburg gebundeld. Een lange afstandswandeling en acht ommetjes, voorzien van een kaart en uitgebreide routebeschrijving, brengen het Romeins verleden weer tot leven. Exclusief in deze gids hebben acht chefkoks op het Romeins verleden geïnspireerde recepten ontwikkeld. Daarnaast is er ruimte voor diepgang en reflectie. Journalistieke essays leggen de link tussen heden en verleden en bieden diepgang op de thema’s archeologie, voeding, innovatie, architectuur, cultuur en landschap. 

Rijke programmering

Samen met de Vrienden van Via Belgica wordt voortdurend gewerkt aan een divers programma, bestaande uit activiteiten gericht op educatie, vermaak of landschapsbeleving. De activiteiten zijn onder meer te beleven tijdens de Nationale Romeinenweek en de Nationale Archeologiedagen. Het Romeins verleden in Zuid-Limburg is hiermee weer zichtbaar en beleefbaar. Vanaf nu spreekt niet langer alleen de naam, maar ook het project Via Belgica echt tot de verbeelding.